بنام خدا
سیزدهم فروردین (دوم آوریل) روز جهانی آگاهی از اوتیسم (World Autism Awareness Day) نام گرفته است این مناسبت، سازمان‌های مرتبط با اوتیسم را در سراسر جهان دور هم گِرد می‌آورد تا به اموری مانند تحقیق، تشخیص، درمان و پذیرش عمومی افراد مبتلا به این اختلال، کمک کنند.
به این بهانه مقاله‌‌ای درمورد نقش فعالیتهای ورزشی در بهبود اختلال اوتیسم، ارایه خواهم کرد. لازم به توضیح است که در هنگام ترجمه سعی کرده‌ام تعریف واژگان تخصصی را در زیرنویس متن مرقوم نمایم.
اوتیسم و ورزش: مزایای ویژه[1]
5 سپتامبر 2018 / شان هیلی [2]
عبارت “ورزش دارو است” یک عبارت رایج در بین متخصصان سلامت و پزشکان است. انبوهی از تحقیقات درستی این موضوع را تأیید می کند. و اکنون – به لطف تعداد فزاینده ای از مطالعات مربوط به نوجوانان مبتلا به اوتیسم – می توانیم با اطمینان بگوییم که فعالیتهای مناسب بدنی، طیف گسترده ای از مزایا را برای آنها فراهم می کند.
من اخیراً نتایج فراتحلیل[3] 29 تیم مطالعاتی را منتشر کردم که به فواید ورزش در میان بیش از هزار نوجوان مبتلا به اوتیسم پرداخته بود. در یک فراتحلیل، ما یافته‌های مطالعات متعدد را ترکیب می‌کنیم تا تصویری عمیق‌تر و قابل اعتمادتر از تأثیر بالقوه یک مداخله [4] به دست آوریم.
به طور کلی، ما دریافتیم که فعالیت بدنی برای نوجوانان مبتلا به اوتیسم مزایای متوسط تا زیادی را در زمینه‌های مختلف به همراه داشت. مزایایی همچون؛ بهبود مهارتهای حرکتی، تناسب اندامِ مرتبط با مهارت، بهبود مهارتهای اجتماعی و نیز قدرت و استقامت عضلانی. من اینها را با جزئیات بیشتر در زیر توضیح خواهم داد.
مهارتهای اجتماعی
فراتحلیل ما نشان داد که نوجوانانی که در برنامه‌های فعالیت بدنی طراحی شده برای افراد مبتلا به اوتیسم شرکت کردند، دستاوردهای قابل‌توجهی در بهبود مهارتهای اجتماعی و ارتباطی خود نشان دادند. این فعالیتها شامل اسب‌سواری، انواع مختلف بازی‌های گروهی، برنامه‌های دویدن، دویدن همراه حرکات نمایشی[5] و سایر بازی‌های الکترونیکی که شامل فعالیت بدنی می‌شوند؛ بود.
همچنین محققان به این نتیجه رسیدند که وقتی برنامه‌های فعالیت بدنی به‌طور مناسب طراحی شوند، می‌توانند محیطی سرگرم‌کننده و امن برای تعامل با کودکان دیگر فراهم کنند و این فعالیت بدنی باعث بهبود مهارتهای اجتماعی می‌شود. به عبارت دیگر، آنها می توانند فرصت های عالی برای تمرین مهارتهای اجتماعی ارائه دهند. علاوه بر این، فعالیتهای مرتبط به حیوانات (مثلاً اسب‌سواری) روشی مناسب و جذاب برای تعامل غیرکلامی و همچنین کلامی برای کودکان فراهم می‌کند.
تناسب اندام
بسیار دلگرم کننده است که تجزیه و تحلیل ما تأیید کرد که این نوجوانان مبتلا به اوتیسم، به طور قابل توجهی قدرت و استقامت عضلانی خود را با شرکت در برنامه های ورزشی، ورزش در آب و اسب سواری بهبود می‌بخشند. این امر به ویژه به این دلیل مهم است که ما از مطالعات قبلی می‌دانستیم که افراد مبتلا به اوتیسم نسبت به سنشان، قدرت و استقامت عضلانی ضعیف‌تری دارند. قدرت و استقامت نه تنها برای سلامت جسمانی، بلکه برای استفاده از فرصت‌های اجتماعی که همراه فعالیتهای بدنی از جمله ورزش‌های تفریحی و بازی‌های غیرساختاری است، مهم هستند.
تناسب اندامهای مرتبط با مهارت
بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم در مقایسه با سایر افراد، در مهارت‌هایی مانند تعادل، هماهنگی بدن، کنترل دیداری- حرکتی[6] و سایر مهارتهای حرکتی، توانایی و مهارت کمتری دارند. در اینجا، دوباره، ما با خوشنودی متوجه شدیم که بسیاری از انواع فعالیتهای بدنی، تناسب اندامِ مرتبط با مهارت را برای نوجوانان مبتلا به اوتیسم بهبود می‌بخشد. این فعالیتها شامل تمرینات رایانه‌ای، پریدن بر روی ترامپولین (با نظارت و موانع ایمنی)، آموزش مهارتهای حرکتی (مانند تنیس روی میز) و اسب‌سواری بود.
افزایش مهارتهای حرکتی بنیادی
بسیاری از انواع فعالیتهای بدنی – و فرصت‌های اجتماعی که برای افراد براین مبنا فراهم می‌شود – به چیزی نیاز دارد که ما آن را «مهارتهای حرکتی بنیادی»[7] می‌نامیم. این مهارتهای اساسی شامل دویدن، پرتاب کردن، گرفتن و غیره است. تجزیه و تحلیل ما نشان داد که برنامه های ورزشی به طور قابل توجهی این مهارت‌ها را در بین نوجوانان مبتلا به اوتیسم بهبود می بخشد.
درک بیزاری ها
اخیراً یک پسر مبتلا به اوتیسم را تشویق کردم که در طول تعطیلات در کنار همسالان خود بازی کند. او پاسخ داد: «فکر نمی‌کنم بتوانید جای بدتری برای من طراحی کنید!»؛ متوجه منظور او شدم؛ از او می‌خواستم وارد محیطی شود که اجتماعی، فعال، پر سر و صدا و غیرقابل پیش‌بینی بود، همه ویژگی‌هایی که او دوست نداشت.
چند مسئله باعث می شود که فعالیت بدنی برای بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم، کمتر جذاب باشد. موضوعاتی مانند: مهارتهای اجتماعی و حرکتی ضعیف آنها، ترجیح فعالیتهای مبتنی بر صفحه نمایش، نداشتن همپا در ورزش و نبود فرصت‌های مناسب و پذیرای افراد مبتلا اوتیسم برای فعالیتهای بدنی در جوامع ما، از مهمترین موانع در این راه هستند.
خبر خوب: ما تدابیر عملی مناسبی، درجهت تشویق افراد برای فعالیت بدنی منظم داریم.
- از «زمان کوتاه» شروع کنید
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها[8] توصیه می کند که کودکان حداقل روزانه یک ساعت فعالیت بدنی داشته باشند. دانستن و اجرای این موضوع خوب است، اما من پیشنهاد می‌کنم با یک هدف ساده‌تر شروع کنید. ما دریافته‌ایم که دوره‌های فعالیت بدنی کوتاه‌تر و با فاصله در طول روز، راحت‌تر اجرا شده و تداوم می‌یابند. به یاد داشته باشید: هدف این است که فعالیت بدنی را به بخشی منظم و لذت بخش از زندگی روزمره تبدیل کنید. پس صبور باشید و بلند مدت فکر کنید.
در اینجا چند راه برای اضافه کردن فعالیت بدنی به برنامه روزانه آورده شده است:
- پیاده روی به مدرسه یا محل کار (یا حداقل طی قسمتی از این مسافت!)
- پیاده‌روی همراه حیوانات خانگی (اگر دارید!)
- رفتن خانوادگی به زمین بازی را به یک فعالیت عادی و بعد از صرف شام، تبدیل کنید. اگر بتوانید آنجا پیاده روی کنید، خیلی بهتر است.
- توصیه می‌کنم به تدریج زمان صرف شده در این فعالیتها و سایر فعالیتها را افزایش دهید (با هدف دستیابی به ساعت توصیه‌شده روزانه برای فعالیت بدنی.)
- فراگیری بهتر مهارت های حرکتی
به خاطر داشته باشید که کودک شما برای شرکت موفقیت آمیز در فعالیت های بدنی و ورزش، باید برخی از مهارتهای حرکتی اساسی را، بهتر فرا بگیرد. شما می‌توانید با انجام بازی‌هایی که کودکتان را به فعالیت بیشتر تشویق می‌کند این مهارت‌آموزی، را لذت‌بخش کنید:
- به روشهای مختلف حرکت کنید. (مانند دویدن، لِی‌لِی، پرش و …)
- بازی با انواع مختلف تجهیزات؛ مانند توپ، چوب و راکت؛ و با انجام حرکاتی مانند: پرتاب، گرفتن و ضربه زدن)
- فراگیری این مهارت‌ها در خانه، نه تنها می‌تواند موفقیت فرزند شما را در کلاس تربیت بدنی افزایش دهد، بلکه باعث می‌شود حس لذت بردن او از سایر فعالیت های فیزیکی جذاب اجتماعی مانند بازی‌های گروهی و ورزش‌های تفریحی، افزایش یابد.
- تجزیه و تحلیل ما طیف گسترده ای از فعالیت ها را شناسایی کرد که می‌توانند مزایایی را به همراه داشته باشند. از تنیس روی میز گرفته تا شنا، از دوچرخه سواری تا اسب سواری، فعالیتهای بدنی فراوانی وجود دارد که شما و فرزندتان می‌توانید آنها را امتحان کنید. در حالت ایده‌آل، یک یا چند فعالیت همزمان را تجربه کنید. این فعالیتها علاوه بر کمک به تقویت عضلات، بهبود سلامت و تناسب اندام، تعامل اجتماعی کودکان و نوجوانان را، بهبود می‌دهد.
- الگویی مناسب باشید و دوستان و خانواده را به یاری بگیرید. شما به عنوان پدر و مادر، مهمترین الگو برای فرزندتان هستید. من شما را تشویق می کنم که یک سبک زندگی فعال را برای فرزندتان الگو کنید و لذت و ارزشی که از فعال بودن به دست می آورید، به آنها نشان دهید.
- در مرحله بعد، برنامه‌ریزی کنید که چگونه می‌توانید از افرادی که به صورت روزانه یا هفتگی با فرزندتان در ارتباط هستند برای تشویق فرزندتان برای فعالیت بدنی، یاری بطلبید.
- معلمان، به ویژه معلمان تربیت بدنی می‌توانند تأثیر زیادی داشته باشند. آرزوها و استراتژی‌های خود را برای فرزندتان، با آنها به اشتراک بگذارید. تا آنها در کنار برنامه آموزشی خود، حتماً اهداف شما را نیز در این برنامه، لحاظ کنند.
- با افرادی که مسئولیت برنامه‌ریزی و اجرای فعالیتهای ورزشی_تفریحی را در جامعه برعهده دارند، تماس بگیرید. برخی از آنها ممکن است از این موضوع که مهارتهای لازم برای مشارکت و گنجاندن برنامه های مناسب برای افراد مبتلا به اوتیسم را در برنامه‌های خود ندارند، ناراحت و نگران باشند. ممکن است بتوانید با به اشتراک گذاشتن دانش وتجربیات خود در برقراری ارتباط، روشهای مناسب برای ایجاد انگیزه و شیوه‌های کارآمد آموزشی، دانش و اعتماد به نفس لازم را به آنها بدهید.
- بسیاری از ما به اسلوب و روال نیاز داریم. من پیشنهاد می‌کنم یک ساختار منظم و قابل پیش‌بینی در برنامۀ فعالیت بدنی ایجاد کنید. یک برنامه بصری برای کمک به تقویت این اقدامات ایجاد کنید. بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم یادگیرنده بصری هستند. پشتیبانی‌های بصری مانند فلش‌کارت‌ها، نمایشگر‌ها و مدل‌سازی ویدیویی، اغلب بسیار مفید هستند.
[1] ترجمه شده از وبگاه : https://www.autismspeaks.org/expert-opinion/autism-exercise-benefits
[2] دکتر شـان هیلی، استادیار علوم رفتار سلامت و مدیر بخش سلامت، فعالیت بدنی و ناتوانی در دانشگاه دلاور (University of Delaware) است. دکتر هیلی پیش از این، پس از اتمام دکترای خود در دانشگاه ویرجینیا، به عنوان استادیار در دانشگاه ایالتی هومبولت، کالیفرنیا (2015-2017) کار می‌کرد.
[3] Meta analysis
[4] intervention
[5] running/jogging : در این ورزش فرد در حین دویدن، حرکات نمایشی با توپ انجام می‌دهد.
[6] کنترل حرکتی دیداری( Visual motor control) ، توانایی هماهنگ کردن اطلاعات بصری با خروجی حرکتی است (مثال: تشخیص و حرکت درست و به موقع، هنگامی که توپ پرتاب شده را، میگیریم).
[7] مهارت های حرکتی بنیادی (fundamental motor skills)، حرکات (ماهیچه‌ای) هستند که ما در زندگی روزمره خود از آنها استفاده می‌کنیم. حرکاتی که به ما توانایی می‌دهند، راه برویم، بدویم و مسواک بزنیم!
[8] Center for Disease Control and Prevention.